در پی برگزاری مراسم هفتم خسرو علیکردی، وکیل و فعال حقوق بشر که مرگ او طی روزهای گذشته بحثبرانگیز شده بود، نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل، همراه با چندین فعال مدنی و حقوق بشری دیگر در مشهد بازداشت شدند.
بنیاد نرگس محمدی و خانواده او اعلام کردند که این فعال برجسته حقوق بشر روز جمعه ۲۱ آذر، هنگام حضور در مراسم بزرگداشت خسرو علیکردی در مسجد غدیر باباعلی مشهد، «با خشونت» توسط مأموران امنیتی و انتظامی بازداشت شده است.
همسر نرگس محمدی، در گفتوگو با رسانهها تأیید کرد که این بازداشت همراه با ضربوشتم و رفتار «کاملاً مغایر با اصول حقوق بشری» صورت گرفته و برادر نرگس محمدی که در محل حضور داشته، شاهد صحنهها بوده است.
بر اساس اعلام بنیاد نرگس محمدی و خانواده بازداشتشدگان، علاوه بر این فعال برجسته حقوق بشر، سپیده قلیان، هستی امیری، پوران ناظمی، عالیه مطلبزاده و چند تن دیگر از زنان فعال مدنی و خانوادههای دادخواه نیز بازداشت شدهاند. گزارشها از بازداشت اسدالله فهیمی، اکبر امینی، حسن باقرینیا و ابوالفضل ابری نیز حکایت دارد.
غزل عبداللهی، دختر عالیه مطلبزاده، اعلام کرده که بازداشتها «گستردهتر از اسامی اعلامشده» بوده است.
یورش نیروهای امنیتی به مراسم
ویدئوهای منتشرشده از مراسم هفتم نشان میدهد که جمعیت قابلتوجهی برای ادای احترام به خسرو علیکردی گرد آمده بودند. در چندین فیلم، مأموران امنیتی و انتظامی هنگام حمله به شرکتکنندگان دیده میشوند و صدای شعارهای اعتراضی علیه جمهوری اسلامی، از جمله هنگام حضور نرگس محمدی و سپیده قلیان بر روی سقف یک خودرو، بهوضوح شنیده میشود.
در این مراسم شرکتکنندگان شعارهایی از جمله «پاینده باد ایران»، «میجنگیم، می میریم، ذلت نمیپذیریم» و «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند
فرماندار مشهد بازداشت فعالان مدنی را تأیید کرده و دلیل آن را «بیان شعارهای هنجارشکنانه» عنوان کرده است. او گفته بازداشتها با حکم دادستانی بوده و افراد «بهصورت موقت تحتالحفظ قرار گرفتهاند». بااینحال، هیچ توضیحی درباره دلیل حمله مأموران به دیگر شرکتکنندگان داده نشده است.
ابهامات درباره مرگ خسرو علیکردی
خسرو علیکردی، که مراسم بزرگداشت او روز جمعه در مشهد با برخورد مأموران حکومتی به درگیری و خشونت کشیده شد، خود مدتی زندانی بود و در سالهای اخیر وکالت برخی زندانیان سیاسی و خانوادههای دادخواه را بر عهده داشت، شامگاه جمعه ۱۴ آذر در دفتر کارش جان باخت، اما درگذشت او موجی از واکنشها را مبنی بر مشکوک بودن دلیل مرگ برانگیخت.
مقامهای استان خراسان رضوی علت مرگ را «سکته قلبی» اعلام کردهاند، اما بسیاری از فعالان مدنی، وکلا و خانوادههای دادخواه این روایت را زیر سؤال بردهاند.
فشارها بر دوستان، نزدیکان و خانواده خسرو علیکردی که شواهد نشان از «مرگ مشکوک» او دارند در حالی ادامه دارد که روز گذشته، خبرگزاری حکومتی «مهر»، ویدیویی ۵۸ ثانیهای از فیلم دوربینهای مداربسته دفتر آقای علیکردی که در آن او حین چک کردن موبایلش از روی صندلی به زمین میافتد را منتشر کرد.
بسیاری انتشار این ویدیوی کوتاه را نشانی از هراس دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی در پی مرگ مشکوک این وکیل ۴۵ساله خانوادههای دادخواه میدانند.
خانواده علیکردی اعلام کردهاند که تصاویر دوربینهای مداربسته دفتر او بلافاصله توسط نیروهای امنیتی ضبط و توقیف شده است؛ موضوعی که بر ابهامات افزوده است. سازمان «حقوق بشر ایران» مستقر در نروژ نیز گفته است که «شبهه جدی قتل حکومتی» در این پرونده وجود دارد.
در روزهای گذشته شماری از وکلا، از جمله ۸۲ وکیل که نرگس محمدی درباره اعلام آمادگی آنان خبر داده بود، خواستار روشن شدن حقیقت درباره دلیل مرگ او شدهاند.
مرگ علیکردی و سپس برخورد شدید با شرکتکنندگان در مراسم هفتم او، بهویژه بازداشت نرگس محمدی، موجی از انتقادها را در میان فعالان مدنی، خانوادههای دادخواه و نهادهای حقوق بشری برانگیخته است.
ایران در ماه های اخیر با افزایش فشار بر فعالان حقوق بشر، وکلا، روزنامهنگاران و زندانیان سیاسی مواجه بوده و بازداشت نرگس محمدی نگرانیها درباره شدت گرفتن برخوردها را افزایش داده است.
نرگس محمدی، ۵۳ ساله، سال گذشته برنده جایزه صلح نوبل شد و از نزدیکترین چهرهها به خانوادههای دادخواه و جنبش «زن، زندگی، آزادی» محسوب میشود.
نرگس محمدی که بخش عمدهای از دهه گذشته را در زندان گذرانده است، با محکومیت به ۱۳ سال و ۹ ماه حبس زندانی بود اما از ۱۴ آذر ۱۴۰۳ از زندان آزاد شد و تحت درمان پزشکی قرار دارد.
با این حال، محمدی در خارج از زندان به فعالیتهای حقوق بشری خود ادامه داده، با فعالان مدنی در سراسر ایران دیدار کرده و در مواردی از طریق کنفرانسهای ویدئویی با مخاطبان خارجی هم سخن گفته است.
تا زمان انتشار این گزارش، هنوز مشخص نیست کدام نهاد امنیتی مسئول بازداشتها بوده و بازداشتشدگان به کدام بازداشتگاه منتقل شدهاند.
گزارشهایی نیز از بازداشت پدر برخی جانباختگان اعتراضات ۱۴۰۱ و دیگر شرکتکنندگان در مراسم منتشر شده است.
برادر خسرو علیکردی: “متن محرمانه” را منتشر می کنم
جواد علیکردی، برادر خسرو علیکردی شامگاه جمعه در یک لایو اینستاگرامی تهدید کرده بود که اگر مسئولان تا ساعت ۲۴ نرگس محمدی و دیگر بازداشتشدگان مراسم هفتم برادرش را آزاد نکنند، «متن محرمانهای» را منتشر خواهد کرد.
دقایقی پس از انتشار این ویدیو در شبکههای اجتماعی برخی منابع و فعالان حقوق بشری از جمله سازمان موسوم به ههنگاو از بازداشت جواد علیکردی خبر دادند.
برادر خسرو علیکردی در ویدیویی که در حساب اینستاگرامی خود منتشر کرد با ذکر نام برخی افرادی که در مراسم هفتم برادرش بازداشت شدند گفت که مسئولیت عواقب اقدام خود در انتشار این «متن محرمانه» را میپذیرد.
پیش از این، جواد علیکردی گفته بود که در پی مرگ مشکوک برادرش، پیامکهای توهینآمیز همراه با تهدید دریافت کرده است.
0 نظر