معضل کف خوابی زندانیان در سایه عدم نظارت سازمان زندان ها

در اغلب زندان های کشور زندانیان تازه وارد برای استراحت، باید تخت‌ها را هفتگی و یا روزانه از وکیل بندها اجاره کنند و اگر پول نداشته باشند باید به کف خوابی روی آورند. در برخی از زندانهای کشور کمبود فضا باعث شده است که حتی برخی از زندانیان، همجوار سرویس های بهداشتی کف خوابی کنند. کف خوابی و کمبود فضا در زندان موضوعی است که هرانا بارها طی گزارشات متعددی از آن گفته است. هوشنگ پوربابایی، وکیل پایه یک دادگستری در این خصوص گفته است؛ “یک زندانی باید از حداقل‌های امکانات در زندان بهره‌مند باشد، حتی ارائه خدمات اولیه به زندانی‌ها یکی از وظایف اصلی سازمان زندان‌هاست که باید آن را انجام دهد. سازمان زندان‌ها اجازه ندارد به دلیل مشکلات مالی و بودجه‌ای ارائه خدماتی که برعهده خودش است را به کسانی که دارای سابقه بالایی هستند (وکیل بندها) بسپارد و آنها در قبال این کار از زندانی‌ها پول بگیرند، چرا که این کار باعث می‌شود زندانی‌ها و خانواده‌های آنها دچار مشکلات فراوانی شده و برای کاری که اصلا قانونی نیست درگیر مسائل مالی شوند”. این درحالیست که رئیس سازمان زندان‌های استان تهران مدعی شده است؛ در این استان زندانی کف خواب نداریم.

به گزارش خبرگزاری هرانا، به نقل از گروه اجتماعی خبرگزاری برنا، گفته می‌شود پشت دیوارهای بلند زندان، پشت درهای آهنی بزرگ، پشت ساختمان‌هایی که خفه و دلگیر و پر از یاس هستند، یک عده زندگی می‌کنند که حتی برخی از آنها بریز و بپاش دارند، غذاهای خیلی خوب می‌خورند، لباس‌های عالی می‌پوشند، انعام‌های خوبی می‌دهند تا جایی که حتی با همین پول‌ها آدم می‌خرند، هر روز میوه‌های فصل می‌خورند، روزی سه بار غذا سفارش می‌دهند، صبح به صبح روزنامه‌های روز به دست‌شان می‌رسد و باطله آنها نصیب دیگر زندانی‌ها می‌شود، حتی برخی مدعی هستند بعضی از آنها در بندشان جکوزی دارند. اما این حرف و حدیث ها تا چه میزان حقیقت دارد؟ ماجرای افرادی که در کف زندان می خوابند چقدر درست است؟

کف خوابی برخی زندانیان زیر سایه وکیل بند

اما در مقابل همین افراد، زندانی‌هایی هستند که کف خوابی می‌کنند. مسئله‌ای که همیشه وجود داشته و حتی رئیس سازمان زندان‌ها هم بدان اذعان کرده است. اصغر جهانگیر، رئیس سابق سازمان زندان‌ها، در جمع خبرنگاران در مورد کف خوابی گفته است: “هنوز هم در برخی زندان‌ها کف‌خواب داریم. به‌عنوان مثال در زندان ایلام که بازدید داشتم، یک بخشی از زندانیان کف‌خواب بودند و بین ۱۰ تا ۱۵ درصد زندانیان‌مان کف‌خواب هستند”.

وی افزود: “کف خوابی یعنی فروشی شدن تخت‌‌هایی که البته تخت اجاره‌ای هم هست مثلا به‌صورت هفتگی یا روزانه آن را اجاره می‌کنند تا استراحت کنند، قیمت آن هم بستگی به وکیل بند دارد که چقدر منصف باشد اما یک زندانی همیشه کف خواب نمی‌ماند معمولا بعد از دو سال ورود به زندان صاحب تخت می‌شود، یعنی نوبت تخت خوابی‌اش بعد از دو سال فرا می‌رسد و می‌توانند بدون پرداخت هزینه، روی تخت بخوابد و دغدغه کف خوابی و روی زمین خوابیدن را نداشته باشد اما در زندان‌ها هستند کسانی که از راه نرسیده و هنوز عرق خشک نکرده صاحب تخت می‌شوند البته تخت‌های طبقه پائین هم نه، طبقه دو و سه”.

سازمان زندان‌ها باید بر امور وکیل بندها نظارت کند/ کف خوابی برخلاف نص صریح قانون است

هوشنگ پوربابایی، وکیل پایه یک دادگستری، با اشاره به کف‌خوابی در زندان‌ها گفت: “در هیچکدام از مقررات قانون اقدامات تامینی و تربیتی اشاره‌ای نشده که فرد زندانی باید برابر دریافت خدماتی که در زندان به او ارائه می‌شود، وجهی پرداخت کند. اگر چنین اتفاقی به هر شکلی رخ دهد، خلاف نص صریح قانون است و با آن برخورد می‌شود. در واقع خودِ سازمان زندان‌ها هیچ‌وقت نمی‌تواند چنین کاری انجام دهد”.

این وکیل پایه یک دادگستری تصریح کرد: “کف خوابی یا همان پول گرفتن برای جای خواب یک قانون و مقرراتی است که خود زندانیان برای خودشان تقریر کردند و در راس آنها وکیل بندها قرار دارند که تخت‌ها را اجاره می‌دهند یا می‌فروشند که این کار کاملا خلاف قانون است”.

وی افزود: “یک زندانی باید از حداقل‌های امکانات در زندان بهره‌مند باشد حتی ارائه خدمات اولیه به زندانی‌ها یکی از وظایف اصلی سازمان زندان‌هاست که باید آن را انجام دهد. در واقع سازمان زندان‌ها وظیفه دارد امکانات رفاهی را در چارچوب قانون به تمامی زندانی‌ها اعم از بازداشت موقت یا کسانی که دارای حکم هستند، ارائه دهد”.

پوربابایی با تاکید بر لزوم نظارت سازمان زندان‌ها بر وکیل بندها گفت: “سازمان زندان‌ها اجازه ندارد به دلیل مشکلات مالی و بودجه‌ای ارائه خدماتی که برعهده خودش است را به کسانی که دارای سابقه بالایی هستند (وکیل بندها) بسپارد و آنها در قبال این کار از زندانی‌ها پول بگیرند؛ چراکه این کار باعث می‌شود زندانی‌ها و خانواده‌های آنها دچار مشکلات فراوانی شوند و برای کاری که اصلا قانونی نیست درگیر مسائل مالی شوند”.

این وکیل پایه یک دادگستری اظهار کرد: “معتقدم سازمان زندان‌ها باید به امور وکیل بندها و اتفاقاتی که در بندها رخ می‌دهد ورود کند و جلوی این مسائل غیرقانونی را بگیرد تا خدمات یکسان به همه زندانی‌ها ارائه شود”.

با این حال رئیس سازمان زندان‌های استان تهران مدعی است که در این استان زندانی کف خواب نداریم. سیدحشمت‌الله حیات‌الغیب، مدیرکل زندان‌های استان تهران درمورد اینکه آیا در استان تهران با مشکل کف خوابی زندانیان مواجه هستیم یا خیر؟ مدعی شد: “ظرفیت زندان‌ها محدود است اما با توجه به اعزام ۷ الی ۸ هزار نفر به مرخصی، در حال حاضر کف‌خواب نداریم”.

به ادعای وی: “در حال حاضر براساس آیین‌نامه مصوب شده زندانیان براساس سن، نوع جرم و سابقه طبقه‌بندی می‌شوند. از همین رو پیش بینی شده است، تمام زندانیان محکوم مالی در ندامتگاه مرکزی تهران بزرگ نگهداری شوند. همچنین براساس دستور رییس سازمان زندان‌ها همه زندانیان در شرایط یکسان نگهداری می‌شوند”.