برگرفته از سایت بیداران
منیره برادران
خانم پری، شما برای زنده نگه داشتن خاطره اعدام شدگان تابستان ٦٧، در شهر دالاس دست به ابتکار ویژه ای زده اید، می توانید در این مورد به ما توضیح دهید؟
پری: یک بار در جلسه ای در لوس آنجلس بودم. آنجا از وجود یک درخت یادبود در تورنتو مطلع شدم. به نظرم ایده جالبی آمد. من ساکن دالاس هستم. دنبال کار را گرفتم و فهمدیم که پارکی در دالاس وجود دارد که می توان آنجا درختی را خرید. در سال ٢٠٠٢ در برنامه ای که دکتر پروین، مسئول بنیاد مهر به همراه یکی از اعضای سازمان عفو بین الملل سخنرانی داشتند - موضوع جلسه آزادیهای شخصی بود- ما ایده مان را اعلام کرده و گفتیم که می خواهیم برای خاطره قربانیان ٦٧ درختی بکاریم. پرس و جوع کردیم و درختی را در این پارک خریدیم و پلاکی در کنارش نصب کردیم و روی آن به انگلیسی نوشتیم: یادمان قربانیان قتل عام سال ١٣٦٧، بنیاد مهر از آن زمان به بعد هر بار که به هر مناسبتی مهمانی داریم برای سخنرانی، او را می بریم پای درخت برای ادای یادبود. آخرین بار آقای مانی شاعر را که میهمان شهر ما بود، به این پارک دعوت کردیم. او از این درخت عکسی گرفت و آن در سایت خود قرار داد. برنامه هائی هم که بمناسبتهای مختلف در دالاس برگذار می شود، مثلا برنامه های روز زن یا روز جهانی کارگر، که از طرف حزب کمونیست برگزار می شود، عموما در پای این درخت صورت می گیرد. در برنامه های سالگرد کشتار ٦٧، هم که هر سال در دالاس برگذار می شود، اگر میهمان سخنران داشته باشیم، برنامه را در سالن برگزار می کنیم و بعد از برنامه راهی این پارک می شویم. مثلا یک بار سودابه اردوان میهمان بود، یک بار ایرج مصداقی آمده بود و یک بار هم از رضا غفاری دعوت کرده بودیم. اگر میهمان سخنران نداشته باشیم، برنامه را در پارک و زیر این درخت می گیریم. یک بار که برنامه را در پای درخت برگزار می کردیم، زمین آنجا را پر از گل کردیم. و روی هر گل نام یکی از اعدام شدگان را نوشتیم. دور تا دور درخت هم صندلی گذاشته بودیم برای مدعوین. این درخت شده یک سمبل. امیدوارم روزی بشود چنین درختهائی را در شهرهای مختلف ایران کاشت.
آیا رهگذران هم متوجه نوشته روی پلاک درخت می شوند؟
تا حدودی بله. این بستگی به علاقه رهگذران هم دارد. متاسفانه این پلاک بطور عمودی قرار نگرفته که نظرها را از دور به خود جلب کند. بطور افقی روی زمین خوابیده است. کسی باید کنجکاو باشد که برود و نوشته را ببیند.
ایرانیان ساکن دالاس چی؟ آنها به دیدن درخت یادبود علاقه نشان می دهند؟
متاسفانه نه زیاد. شاید این از کم کاری ما باشد. البته ما هر سال به مناسبت سالگرد کشتار اعلامیه می دهیم و آن را تا جای ممکن پخش می کنیم، به روزنامه شهروند هم می فرستیم و آنها چاپ می کنند. اما ایرانیانی که به موضوع علاقه مند هستند، به این برنامه ها می آیند.
خوب طبعا همه جا همین طور است. می خواستم بپرسم که درخت شما چه نوع درختی است؟
در جنوب یه این درخت می گویند درخت بنه. اینجا به آن می گویند درخت پسته چینی. درختی است که میوه های کوچکی دارد. یکی از دوستان ما به این درخت، غذای درخت هم می دهد که شاداب و پربار بماند.
در بهار شکوفه هم می دهد؟
بله. شکوفه هم می دهد. ما از چهار فصل آن عکس داریم. می توانید آنها را در این سایت ببینید
از درخت یادبود هم در تورنتو چه چیزی می دانید؟
بله. آن را کانون زندانیان خاوران کاشته و درسایتشان عکس آن هم موجود است. من یک بار وجود درخت خودمان را به آنها اطلاع دادم. متاسفانه جوابی نگرفتم. اما بار دیگر آن را می فرستم برایشان. شنیدم دوستان شمال کالیفرنیا هم در صدد گرفتن اجازه درختی در آنجا هستند.
اینها ایده های بسیار جالبی هستند برای حفظ خاطره. من شنیدم که دوستان در هلند هم در پی ایجاد یادبودی در این کشور هستند. یک اثر هنری می خواند نصب کنند مثلا یک مجسمه. می خواستم بپرسم که آیا در دالاس کسانی از خانواده های اعدام شدگان هستند.
بله. مثلا من دو خانواده را می شناسم که عزیزشان را در سال ٦٢ اعدام کرده اند. خانم دیگری در این شهر زندگی می کند که خواهر جوانش در انفجار بمبی در تظاهرات علیه «انقلاب فرهنگی» کشته شد. کسانی هم هستند که از نزدیکانشان را در سال ٦٧ اعدام کرده اند. اینها مایل بودند خودشان هم بطور مستقل درخت دیگر بکارند. یکی دیگر از دوستان هم برادرش را در عملیات فروغ جاودان از دست داده است.
پس این درخت یادبود ضمنا حضور خانواده ها در آن شهر هم می تواند باشد؟
بله. اما در مورد کاشتن یک درخت یا درختان دیگر، خود ما هم زمانی این قصد را داشتیم. اما بعد فکر کردیم همین یک درخت باشد به عنوان سمبل بهتر است: «درخت دالاس».
انجمنی هست برای برنامه های سالگرد کشتار ٦٧ در دالاس؟
کانون دموکراتیک بود که تا به حال این برنامه ها را ترتیب می داد. (آدرس سایت آن را در بالا آوردیم) دیگران هم با آنها همکاری می کردند. امسال یک کمیته تشکیل داده ایم و خواسته ایم از هر گروه و فردی که به این موضوع علاقه مند هستند، در آن شرکت کنند. امسال برنامه سالگرد را این کمیته برکذار می کند. برنامه هائی که برای امسال در نظر گرفته ایم، اینها هستند: نمایش فیلمی مستند از پانته آ بهرامی، سخنرانی یکی از اعضای سازمان عفو بین الملل و موزیک. ضمنا داریم لوحی درست می کنیم و نام اعدام شدگان ٦٧ را روی آن می نویسیم که در برنامه آن را بنمایش بگذاریم. اینها کارهائی هستند که با چشم و دید سروکار دارند و فکر می کنم اثر بیشتری هم روی مخاطب داشته باشند. ابتکار دیگری که ایده اش را از یکی از نقاشیهای خانم اردوان گرفته ایم، این است که دو آینه بگذاریم بین درخت و گلها. تا به این ترتیب به قول شاملو «آینه ای در برابرت می گذارم تا از تو ابدیتی بسازم». می خواهیم این کار را بکنیم امسال. اما کلا فکر می کنم این برنامه یادمانها لازم است ولی کافی نیست. باید قدم بعدی تلاش برای به محاکمه کشاندن عاملان آن کشتار باشد. اینطوری می شود به مردم امیدواری داد که جنایت تکرار نشود.
اقدامات دیگری هم در ارتباط با حفظ خاطره انجام داده اید؟
پری: بله. در سال ٢٠٠٢ما قطعنامه ای نوشتیم خطاب به سازمان عفو بین الملل و پیشنهاد کردیم که روزی را به عنوان « قربانیان خشونت های سیاسی» اختصاص دهند. من با بنیاد مهر کار می کردم ولی این قطعنامه را بعنوان یکی از اعضای سازمان عفو بین الملل دادم. اما این قطعنامه از آن همه بوده است. می خواستیم که قربانیان اعدامهای ٦٧ را بزرگ کنیم اما از طرف دیگر می دانیم که اقدامات سازمان عفو جنبه بین المللی دارد. نوشتیم در تقویم حقوق بشر روزی برای ناپدیدشدگان است، روزی برای قربانیان شکنجه هست اما قربانیان خشونتهای سیاسی روزی را برای خود ندارند. ما نوشتیم اگر روز معینی را در نظر ندارند ما پیشنهاد می کنیم روز اول سپتامبر باشد. در نامه استدلال کردیم که انسانها را نباید به آمار و ارقام تقلیل داد. آنها که قربانی شدند، هر یک فرزند خانواده ای بودند، خود صاحب فرزندانی بودند، پدر یا مادر بودند، برادر یا خواهر بودند، همسر بودند. نوشتیم که اینها نباید فراموش شوند. از آرم شمع و سیم خاردار سازمان عفو هم استفاده کردیم برای حرفهامان. این قطعنامه همان سال در آتلانتا از طرف سازمان عفو ناحیه جنوب آمریکا تصویب شد. با بعضی تغییرات. و یک سال بعد با تغییرات دیگری در پیتزبورگ از طرف سازمان عفو آمریکا تصویب شد. شاید به سازمان عفو کشورهای دیگر هم رفته باشد. من دیگر اطلاعی ندارم که آیا در عفو بین الملل در لندن تصویب شده است یا نه.
خانم پری عزیز ممنون از شما برای این مصاحبه. امیدوارم درخت خاطره تان همیشه پربار باشد.
0 نظر